W świecie, w którym płatności cyfrowe dominują, Szwajcaria, kraj znany ze swojej tradycji i bezpośredniej demokracji, podjęła przełomową decyzję, wprowadzając do swojej konstytucji zapis gwarantujący dostępność i akceptację gotówki. Ten ruch jest bezpośrednią odpowiedzią na obywatelską inicjatywę „Gotówka to Wolność”, która zyskała szerokie poparcie społeczne, zbierając ponad 100 000 podpisów wymaganych do przeprowadzenia referendum. Sygnalizuje to rosnące społeczne przekonanie o niezastąpionej roli fizycznego pieniądza w obliczu cyfrowej transformacji.
Mimo że udział gotówki w transakcjach w Szwajcarii, podobnie jak w wielu innych państwach, systematycznie spada (z 70% w 2017 roku do 30% w 2024 roku), zarówno rząd, jak i Szwajcarski Bank Narodowy podkreślają jej fundamentalne znaczenie dla stabilności gospodarczej i społecznej. Gotówka jest postrzegana jako symbol autonomii, dostępności i odporności systemu finansowego, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, takich jak awarie zasilania czy problemy techniczne. Ponadto, zapewnia ona prywatność transakcji i sprzyja inkluzywności, umożliwiając uczestnictwo w obrocie gospodarczym osobom starszym czy tym, które nie posiadają kont bankowych.
Wprowadzenie tego zapisu do konstytucji ma na celu zapewnienie, że gotówka pozostanie szeroko dostępną i akceptowaną formą płatności w Szwajcarii. Dodatkowo, wszelkie propozycje zastąpienia franka szwajcarskiego inną walutą będą musiały zostać poddane pod głosowanie obywateli i kantonów. Jest to wyraźny sygnał ze strony Szwajcarii, że wygoda płatności cyfrowych nie może przysłonić podstawowego prawa do używania gotówki, co ma na celu ochronę wolności osobistej i zapewnienie sprawiedliwego oraz bezpiecznego dostępu do środków płatniczych dla wszystkich obywateli.