Nassim Taleb – Na własne ryzyko. Ukryte asymetrie w codziennym życiu
Książka między innymi o tym jak niewielkie grupki zapaleńców, potrafią zmieniać całe systemy, kultury, języki, religie, narody.
Nassim Taleb jest profesorem Uniwersytetu Nowojorskiego, specjalistą z zakresu tradingu, ekonomii, w szczególności zajmuje się zjawiskami prawdopodobieństwa, przypadkowości i niepewności rynków.
Wątki wspomnianej asymetrii znajdują się w części 3 książki.
Autor mówi np. o religiach, które pierwotnie jako małe grupki innowierców przejmują całe państwa czy wręcz kontynenty.
Opowiada o niszowych językach małych grup etnicznych, które przejmowały z czasem całą administrację wielkich państw.
Referuje o paradoksie korporacyjnym, gdzie np. w Niemczech jeżeli w sali na zebraniu jest choćby jedna osoba, która nie potrafi mówić po niemiecku, to całe spotkanie będzie odbywało się w języku angielskim.
Pokazuje paradoks wegetarian, którzy jako jednostki nieliczne ale wpływowe, powodują, ze cały grill będzie oparty o smażone warzywa, żeby nie urazić jego osoby itp… itd…
W naszych głowach zwykle posługujemy się obrazem większościowym, procentowym. Wydaje nam się że do przeprowadzenia zmian potrzebna jest większość, masa, miliony.
Podczas gdy prawda jest zupełnie inna.
Taleb pisze, że w zasadzie „wystarczy grupka szaleńców gotowych oddać swoje życie za jakąś ideę”, aby dokonać realnej zmiany systemu/układu.
Jonathan Haidt „Prawy Umysł”
Książka o tym jak społeczeństwa dzielą się ze względu na poglądy polityczne i religijne, a właściwie o tym jak ominąć te, wydawało by się bariery, żeby zjednoczyć ludzi ponad podziałami.
Praca jest podsumowaniem ogromnych badań interkulturowych, prowadzonych na setkach tysięcy ludzi z całego świata.
Istota badań było odkrycie rdzenia człowieczeństwa i odnalezienie systemu poglądów, jakimi kieruje się człowiek ze swojej istoty/natury, a jakie poglądy są dopiero w nim kształtowane pod wpływem narzutów kulturowych, społecznych, religijnych.
Testy i rozmowy psychologiczne prowadzone były na całym świecie, wśród ludzi wielu religii, kultur, poglądów politycznych.
Moim zdaniem lektura obowiązkowa dla wszystkich członków Generatora Referendów, o tym jakimi systemami wartości posługują się ludzie i dlaczego nie rozumiemy wyborów naszych adwersarzy politycznych.
Erich Fromm „Ucieczka od wolności”
Arcy ciekawa analiza sytuacji politycznej czasów II Wojny Światowej, w której garstka szaleńców, zwanych nazistami, potrafiła przejąc kontrolę nad umysłami milionów zwykłych Niemców i jak następnie każdy „normalny Niemiec” tłumaczył się, że on tylko wykonywał rozkazy…
Pouczająca lektura o tym, jak człowiek chętnie oddaje swoją wolność na rzecz czyjegoś (obcego) narzuconego celu/planu. Jednocześnie wtedy czuje się zupełnie zwolniony z odpowiedzialności za swoje czyny – uważa że wszystko co zrobił jest winą osoby, która ten schemat/plan działania mu narzuciła.
Mamy świadomość, że do dziś żyją Niemcy, którzy uczestniczyli w tym systemie zbrodniczym, a dziś są zupełnie zwykłymi obywatelami. Wiemy też, że za naszą wschodnią granicą dzieją się rzeczy straszne…a jednak doskonale znane od setek i tysięcy lat i zapewne kiedy przyjdzie czas sądów, każdy z nich znowu będzie tłumaczył się, że wykonywał tylko rozkazy jednego człowieka i że z tego powodu nie jest odpowiedzialny za całe zło jakiego dokonał.
„Ja tylko wykonuję rozkazy, oni mówią mi co mam robić…”
Jest to też symbol naszego współczesnego społeczeństwa, które chociaż widzi całe zło jakiego dokonują rządzący, tłumaczy że „nie ma na kogo głosować”, „tamci też kradli” i inne tego typu zwroty. W istocie jako społeczeństwo utracili wiarę, ze mogą dokonać zmiany, a wykonują tylko ślepo swoje demokratyczne obowiązki. Generator ma za zadanie wybić ich z tego letargu, z tej bezwładności ofiary i wykonawcy rozkazów.
Ray Dalio „Zasady”
Kolejna książka omawia różne zasady życia i funkcjonowania w społeczeństwie, radzenia sobie z nieprzewidywalnością wszechświata i etapach rozwoju człowieka, jego umiejętności zawodowych, społecznych.
Najważniejszy natomiast jest wątek o MERYTOKRACJI jaką wprowadził na pewnym etapie w swojej organizacji.
Ray Dalio jest twórcą jednego z największych na świecie funduszy inwestycyjnych z ponadprzeciętnymi wynikami zysków na rynkach kapitałowych. Przechodząc na emeryturę postanowił opisać swoje doświadczenia i zamknąć je w tej syntetycznej pozycji o tytule „Zasady”
Wspomnianą Merytokrację uskuteczniał za pomocą systemu informatycznego do głosowania, w którym zadając określone pytanie, grupa recenzentów (podobnie do parlamentu) głosowała za wyborem określonej „prawdy”/”perspektywy”.
Decyzje dotyczyły inwestycji, ale wątki nad którymi głosowali dotyczyły też szerszych perspektyw inwestycyjnych, czy otoczenia inwestycyjnego, przewidywania przyszłości gospodarki i wiele podobnych tematów, a nie tylko „czy inwestować teraz w złoto”.
W kilku wywiadach bardzo otwarcie opowiadał też o tym jak zbudowane jest oprogramowanie do głosowania. System informatyczny miał wbudowany ranking, czyli promował siłę głosu osób, które we wcześniejszych głosowaniach często miały rację.
Dlatego z jednej strony miał siłę „mądrości zbiorowej” o której mówił w wywiadzie na kanale YT Generatora Referendów Marcin Gawlas tworzący elektroniczną platformę do głosowania iVoting, a z drugiej, promowane były osoby „wiedzące”, a nie przysłowiowy menel spod budki z piwem.
Taki system zatem promuje osoby z wiedzą, aktywne życiowo, natomiast minimalizuje siłę głosu osób…mało wartościowych społecznie…tak to nazwijmy.
Wzorem tego systemu wydaje mi się, że warto stworzyć dla Generatora Referendów grupę „BRAINSTORM”, która będzie proponowała różne nowe wątki, a potem na grupie OGÓLNEJ, bez dyskusji nad treścią, będziemy robili szybkie ankiety i za pomocą masowej mądrości wprowadzali różne wątki i pomysły dla korzyści rozwoju Generatora Referendów.
Bill Carr, Colin Bryar „Od Z do A – Jak to zrobiliśmy? Tajniki, zasady i sekrety Amazona”
Dużo z tej książki możemy nauczyć się jak tworzyć w sposób błyskawiczny pączkującą organizację, żeby nie utknąć na archaicznych procedurach blokujących dynamiczny rozwój.
Książka o kulisach powstania i obecnego funkcjonowania Amazona, od małej firemki, po potężną korporację, charakteryzującą się wciąż ogromną żywotnością.
Problemem wielkich organizacji zatrudniających setki tysięcy pracowników jest coraz bardziej ociężały sposób funkcjonowania. Każda decyzja podejmowana jest na wielu szczeblach kolejnych zespołów roboczych, przez co zmiany, choć wymagane i palące, dokonują się niezwykle rzadko i przebiegają bardzo powoli…chyba że jest to Amazon…
Książka opisuje promowanie innowacji czy ideę zespołów jednowątkowych, metody prowadzenia zwięzłych spotkań, z których muszą powstać notatki i konstruktywne wnioski do wprowadzenia „na już”.
Dzięki wielu mądrym strategiom zarządczym, moloch taki jak Amazon jest organizmem niezwykle dynamicznym i innowacyjnym w dzisiejszym niezwykle pędzącym świecie i społeczeństwie teleinformacyjnym. Nie tylko nie ciągną się w ogonie rynku, ale wręcz ciągle nadają ton przemianom i wprowadzają nowe standardy obsługi klienta czy samego prowadzenia biznesu.
Don Edward Beck, Christopher Cowan – Spiral Dynamics
Chociaż wydaje się niezbyt związana z Generatorem Referendów, to osobiście cały ruch GR widzę jako inicjatywa mająca na celu edukację i wzrost społeczeństwa, a nie tylko wprowadzenie jakiejś tam procedury głosowań referendalnych czy zachowań pro-demokratycznych ludzi.
Ciekawa teoria psychologiczno – socjologiczna, oparta na pracy profesora psychologii Clare W. Graves’a „Emergent Cyclical Theory” o dorastaniu jednostki i całych społeczeństw.
Stąd w ramach czasu wolnego, polecam zapoznać się z teorią Spiral Dynamics.
Spiral Dynamics mówi o tym jak przebiegają procesy dorastania i dokonują się przemiany jednostki i następnie dzięki tym „oświeconym jednostkom” polepsza się dobrostan całych społeczeństw.
To akurat bardziej duchowo-psychologiczna interpretacja, ale od kilku lat obserwuję rozwój społeczeństw pod tym kątem i zaskakująco dobrze ona się sprawdza.
Najlepiej widać to na poziomie resocjalizacji więźniów.
W krajach 3-go świata czy takich tradycyjnych demokracjach jak Polska, kara więzienna ma być uporczywa i dotkliwa dla złoczyńcy, więc resocjalizacja więźniów notuje skuteczność na poziomie 30%, czyli 70% nieskuteczności !
Osoby po odbyciu wyroków szybko popełniają przestępstwa i znowu trafiają za kratki.
W krajach skandynawskich natomiast, przyjęło się stosować model resocjalizacji przez humanizację, czyli pokazanie człowiekowi innego lepszego świata, świata wartości, doceniania, bycia potrzebnym społecznie, odnalezienia swojego miejsca ze swoimi wyjątkowymi zdolnościami…
Proces resocjalizacji w Skandynawii ma skuteczność 70% i więcej !
Więźniowie wychodzą na wolność jako osoby z nowymi zawodami, po kursach, wielu psychoterapiach, po doświadczeniu kilkuletniego życia w ładnych pokojach (celach) na wzór normalnego domu, a nie w obskurnych klitkach z kratami w oknach.
Dla przeciętnego człowieka taka resocjalizacja wygląda jak wakacje, ale celem jej jest pokazanie i zaszczepienie tych „lepszych warunków” w duszy i psychice skazańca, żeby po wyjściu chciał bardziej przeżywać spokój i radość z pracy nad sobą i czerpanie z przyjemności z wolnego życia, samostanowieniu, niż żyć w strachu przed byciem ponownie złapanym po dokonaniu przestępstwa i powrotu do niewoli, niby słodkiej, ale jednak niewoli.
Od razu przypomniała mi się Spiral Dynamics, kiedy usłyszałem o różnicach między Szwajcarią i Polską.
My jako spadkobiercy komuny, z wyrżniętą w Katyniu inteligencją, w większości jesteśmy potomkami rolników i robotników. W opozycji mamy kraje takie jak Szwajcaria, Niemcy czy Norwegia, pielęgnujące od dziesiątek lat demokrację i swoje największe wartościowe intelektualnie jednostki, promująca patenty i środowiska naukowe…
To wszystko ma wpływ na rozwój całych pokoleń i społeczeństw.
Trudno żeby rolnik po podstawówce, zajmujący się krowami, pracujący od świtu do zmierzchu w pocie czoła, nauczył swojego syna potrzeb „wysokich”, choćby tych związanych z demokracją i pluralizmem.
Spiral Dynamics nauczyła mnie, żeby nie złościć się na ludzi, na polityków, bo oni po prostu są na innym poziomie rozwoju.
Każdy z nas miał różne życie i rodziny.
Poziom rozwoju duchowego i społecznego wynika zatem z naszego dotychczasowego życia i najprawdopodobniej oni nie wiedzą, że można żyć inaczej, że coś może działać skutecznie.
Wtedy przychodzi spokój i potrzeba edukowania i pokazywania, że można żyć inaczej, bez zmuszania kogoś do naszych racji i wyzywania Go od tępaków i oskarżania o złą wolę.
Być może dzisiejsza „klasa polityczna”, wychowana w większości w głębokiej komunie, po prostu nie potrafi myśleć inaczej, ich rozwój zatrzymał się na jakimś etapie i każdego dnia z całą mocą wprowadzają to, co znają najlepiej – wizję ze swojego dzieciństwa, która niestety przebiegało za czasów komunizmu.
Siłą teorii Spiral Dynamics jest, że jeżeli ktoś chce pozostać w swoim kręgu rozwoju, to cała reszta może go pociągnąć do góry, niejako zmusić do przemiany.
Więc zamiast uderzać w konkretnych polityków, po prostu lepiej zostawić ich w spokoju i zając się EDUKACJĄ CAŁEGO SPOŁECZEŃSTWA, które swojemu wzrostowi, wymusi na nich samych zmianę.
Tak jak system penitencjarny wymusza humanizację więźniów, pokazując im jak fajnie jest być dobrym, pracowitym, wartościowym człowiekiem.
Może to być odpowiedź jak wyrwać ludzi z wrodzonej bezradności – trzeba im pokazywać inny świat niż to w czym żyją. Trzeba pokazywać, że mogą oddawać głos i ich głos będzie miał ZAWSZE znaczenie i siłę przemiany.
Samo tłamszenie i krzyczenie, że ktoś jest złodziejem, nie zmieni przestępcy.
Zmieni go pokazanie mu, że można żyć inaczej i sprowokować do życia inaczej.
Tak postrzegam całą ideę Generatora Referendów w swojej postaci marketingowej.
Chciałbym aby komunikacja przebiegała nie przez wskazywanie negatywnych wątków i wyliczania zła jakie rozlewa się ze strony rządzących, tylko poprzez pokazanie, że można żyć inaczej, że możemy tych ludzi trzymać w ryzach i że to wszystko ostatecznie pomoże wzrosnąć CAŁEMU SPOŁECZEŃSTWU !
Pozdrawiam serdecznie.
Pomyślności dla całego Generatora Referendów
Łukasz Sitek